Asrın Felaketi olarak nitelendirdiğimiz Kahramanmaraş merkezli depremler, kadim şehircilik geleneklerimizin en güzel örneklerini barındıran 11 şehrimizi etkileyerek büyük bir yıkıma neden oldu. Yaklaşık 14 milyon insanımızı doğrudan etkileyen bu depremlerin ilk anından itibaren arama kurtarma çalışmaları, ilk yardım ve geçici barınma konuları dahil olmak üzere yaraları sarmak için devlet ve millet tek yürek olarak büyük bir gayret sarf edildi.

Ancak söz konusu afetlerin boyutu Türkiye genelinde yeni bir afet yönetim modelinin oluşturulması ve uygulanmasının zorunluluğunu da ortaya koydu. Bu nedenle şehirlerimizi koruyacak ve yeniden inşasını sağlayacak, afet öncesi ve sonrasında atılacak tüm adımları kapsayan Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli oluşturuldu. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde ilgili bakanlıklar ve bilim insanlarının katılımıyla oluşturulan modelde yer alan 13 alt kurul, olası tüm afetlerde yapılacaklar konusunda bir yol haritası belirlemek üzere yapılandırıldı.

Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli’nde yer alan kurullar ve görevleri ise şöyle:

1. Destek Hizmetleri ve Sosyal Politikalar Kurulu

Alanında uzman 9 kişiden oluşan Destek Hizmetleri ve Sosyal Politikalar Kurulu; afet sonrası süreçte afetzedelerin geçici barınma alanlarının planlanması ve hızlıca hayata geçirilmesi, sağlık ve psikososyal destek gibi hizmetlere sıkıntısız erişebilmesi ve bölgede ivedilikle normal hayata dönüşün sağlanması görevlerini yerine getirecek.

2. Deprem ve Yer Bilimleri Kurulu

Deprem ve Yer Bilimleri Kurulu’nda Türkiye’nin deprem tarihi ve depremselliği çalışmaları; tarihçiler, jeologlar ve deprem bilimciler perspektifinden disiplinler arası bir yaklaşımla analiz edilecek ve elde edilecek çıkarımlar ile yeni şehircilik çalışmaları için uygulanabilir politikalar üretilecek.

3. Hasar Tespit Kurulu

Hasar Tespit Kurulu, afet sonrasında enkaz kaldırma ve hasar tespit çalışmalarını hızlıca gerçekleştirilmesini planlayacak ve bu süreci tüm detaylarıyla raporlayarak Türkiye genelindeki yapı stoğunun olası afetlere karşı güçlendirilmesi için atılacak adımları belirleyecek.

4. Enkaz ve Atık Yönetimi Kurulu

Enkaz ve Atık Yönetim Kurulu; afet bölgelerinde deprem sonrası ortaya çıkan enkaz ve diğer tüm atıkların yönetimi, ayrıştırılması, geri dönüşüme tabi olanların kazandırılması ile doğaya ve insan sağlığına zararlı atıkların bertaraf edilmesi konularında surecin yönetimine katkı sağlayacak.

5. Şehirleri İnşa ve İhya Kurulu

Şehirleri İnşa ve İhya Kurulu; kentsel dönüşümden sosyal konut projelerine, atık yönetiminden millet bahçelerine, ekolojik koridorlardan altyapı yatırımlarına, akıllı şehirlerden yapı işleri ve teknolojilerine kadar tüm alanlarda yürütülecek yeni şehircilik çalışmalarında yürütülecek politikalara akademik ve teknik katkı sunacak.

6. Kentsel ve Kırsal Dönüşüm Kurulu

Kentsel ve Kırsal Dönüşüm Kurulu, özelde afet bölgeleri başta olmak üzere Türkiye genelinde kentsel dönüşüm stratejilerinin geliştirilmesinde nasıl bir yol izlenmesi gerektiği ve dönüşümlerin yerel kültürel dokuya uygunluğunun belirlenmesine katkı sağlayacak.

7. Mekansal Planlama Kurulu

Mekansal Planlama Kurulu; iklim, trafik, yeraltı kaynakları, ekonomi gibi unsurları göz önünde bulundurarak disiplinler arası bir çalışmayla afete duyarlı planlama yaklaşımlarının geliştirilmesi ve deprem başta olmak üzere diğer bütün doğal afetlere karşı dirençli ve güvenli planlama süreçlerine katkı sunacak.

8. Yeni Yapı Teknolojileri Kurulu

Yeni Yapı Teknolojileri Kurulu, yeniden inşa çalışmalarında akıllı bina ve şehircilik uygulamalarının geliştirilmesine ve bu sistemlerin olası afetler sonrası gerçekleştirilecek arama kurtarma çalışmalarının hızlı ve etkin sonuçlanabilmesine veri bazlı katkı sağlaması için çalışacak.

9. Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Akıllı Şehirler Kurulu

Akıllı bina sistemlerinin aynı zamanda deprem anında erken uyarı sistemi olarak çalışmasını sağlayacak modellerin ve sistemlerin yapay zeka metotlarıyla uygulanmasına; altyapı, ulaşım, enerji, sıfır atık ve diğer tüm alanların akıllı şehir uygulamalarına entegre edilmek sureti ile afetlere karşı dirençliliği artırmasına ve afet sonrası süreç yönetimine kolaylaştırıcı katkı sunmasına olanak sağlayacak.

10. İklim Dostu Yeşil Dönüşüm Kurulu

Türkiye’nin iklim dostu yeşil dönüşümü çalışmalarının deprem bölgesinde yeni şehircilik ve sanayi alanlarına entegre edilmesi, bu çalışmalarda iklim değişikliğine uyum sağlanması amacıyla yenilenebilir enerji, temiz enerji, yağmur suyu hasadı, enerji verimliliği gibi doğa ve ekosistem temelli çözümler geliştirecek.

11. Kentsel ve Kırsal Altyapı Kurulu

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın İller Bankası eliyle bugüne kadar yürüttüğü çalışmaları depremsellik ve risk faktörleri bakımından yeniden değerlendirecek ve tüm altyapının dirençli şehir konseptine uygun olarak tasarlanması yönünde politikalar geliştirecek.

12. Tarihi ve Kültürel Miras Kurulu

Afetlerden zarar gören tarihi mirasımızın korunması ve restorasyon sürecine dair strateji üretmesi ve ayrıca afet riski yüksek olan bölgelerde şehircilik geleneklerimizin en güzel örneklerini yansıtan tarihi ve kültürel yapılarımızın tespitinin yapılarak onların dirençli hale getirilmesi için stratejiler üretecek.

13. Kriz Yönetimi ve İletişim Kurulu

Afet sonrası kriz, iyileştirme, inşa ve ihya süreçlerinde yürütülen tüm çalışmaların kamuoyuna doğru bir şekilde aktarılması, afetzedeler ile afet çalışmalarında görev alan kamu, özel sektör adına planlamalar yapacak.