YALAN HABER
Sosyal medyada uçan parlak bir cismin göründüğü bir video paylaşılarak, "Türkiye'deki depremden önce." çekildiği iddiası dile getirildi.
DOĞRUSU NE?
Videonun 25.09.2022'de Telegram'da, 07.10.2022'de Twitter'da ve 18.01.2023'te de TikTok'ta paylaşıldığı tespit edildi. Tweet'te, videonun Kazakistan'da Rusya tarafından kullanılan Baykonur Uzay Üssü'nü gösterdiği ifade ediliyor. Telegram'da ise, söz konusu görüntünün Kazakistan'da bulunan Balkaş şehrinde çekildiği yazıldı.
YALAN HABER
Sosyal medyada bir tırın önündeki sivil aracı ezdiği anı gösteren bir video paylaşılarak, "Yardım tırı önünü kesen yağmacı aracı böyle ezdi." iddiasında bulunuldu.
DOĞRUSU NE?
Videonun Şili'de meydana gelen bir olaya ait olduğu tespit edildi.
YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesaplarında DASK zorunlu deprem sigortasından yararlanmak için 15 gün içinde ihbar zorunluluğu olduğu iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
DASK’ın genel şartlarında riskin gerçekleştiğinin öğrenilmesinden itibaren 15 günlük ihbar yükümlülüğü vardır. Ancak DASK, doğal afet dönemlerinde hasar ihbarında süre kısıtlaması uygulamamaktadır. Dolayısıyla 10 ilimizi kapsayan son deprem felaketinde evleri hasar gören sigortalıların ihbar için süre kısıtlaması bulunmamaktadır.
YALAN HABER
Bazı basın yayın organları ve sosyal medya hesaplarında futbolcu Josef De Souza’nın deprem bölgesinden bir kız çocuk evlat edindiği iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Bahsi geçen fotoğraf, Beşiktaşlı futbolcunun afetzede çocukları ziyaretinde çekilen bir kare. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı yaptığı açıklamada, deprem sonrası aile ve yakınlarına ulaşılamayan çocukların kuruluş bakımına alındığını ve ihtiyaçlarının karşılandığını belirmektedir.Çocukların biyolojik yakınlarına ulaşılması için il müdürlüklerinde çalışmalar sürmektedir. Bu aşamada depremden etkilenmiş ve aileleri bulunamamış çocukların evlat edinilmesi mümkün değildir. Josef De Souza da sadece Mersin’e getirilen afetzede çocuklara moral vermek için ziyarette bulunmuştur.
YALAN HABER
Kahramanmaraş’ta meydana depremin ardından sosyal medyadan, Bilecik’te de deprem olacağını, bu nedenle yardım malzemeleri götürmek için yola çıkanlara izin verilmediğine dair bir ses kaydı paylaşıldı.
DOĞRUSU NE?
İddiası asılsız çıkan tır şöförü M.T., Bilecik’te gözaltına alındı.
YALAN HABER
Bir sosyal medya fenomeni tarafından Alevilere yardım götürülmediği iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Depremlerin ardından bütün yardımlar AFAD koordinasyonunda dil, din, ırk ayrımı gözetmeksizin bütün depremzedelere ulaştırılmıştır.
YALAN HABER
Edirne F Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan Selahattin Demirtaş 10 Şubat'ta deprem rakamlarının yalan olduğunu iddia etti.
DOĞRUSU NE?
İçişleri Bakanlığından yapılan açıklamada henüz enkazlarda arama-kurtarma çalışmalarının devam ettiği ve Türkiye'nin her tarafından buraya savcılar görevlendirilip adli tıp uzmanları ve doktorların da görevlendirildiği bilgisi paylaşılmıştır.
YALAN HABER
“Binayı Yapan Iraklı Bir Müteahhit, Merdiveni Yapan Bir Japon Şirketi” İddiası
DOĞRUSU NE?
İddiaya konu fotoğraf montaj yöntemiyle manipüle edilmiştir.
Fotoğrafın montajlanmamış orijinal hali, 2013’te Halep’te yaşanan bir hava saldırısının ardından AFP muhabiri tarafından çekilmiştir.
YALAN HABER
“AFAD’dan Acil Gönüllü Çağrısı” İddiası
DOĞRUSU NE?
Sosyal medyada “Acil Gönüllü Çağrısı” başlığıyla paylaşılan, “3 bin kişilik AFAD çadır kentindeki çalışmalarda yer almak üzere kadın ve erkek gönüllülere ihtiyaç vardır” iddiaları asılsızdır.
AFAD’dan yapılan bir “Acil Gönüllü Çağrısı” söz konusu değildir. 166 bin 334 arama kurtarma ve destek personeli afet bölgesinde çalışmalara devam etmektedir.
İhtiyaç halinde bölgelere personel sevkiyatı planlama doğrultusunda gerçekleştirilmektedir.
YALAN HABER
“Gaziantep’te Yağma Yapmaya Kalkışan Suriyeliler Tekme Tokat Dövüldü” İddiası
DOĞRUSU NE?
İddiaya konu görüntülerdeki olayın deprem bölgesiyle herhangi bir ilgisi bulunmamaktadır. Görüntülerin 2022 yılının Eylül ayında, Sakarya’nın Serdivan ilçesinde yaşanan bir olaya ait olduğu tespit edilmiştir.
YALAN HABER
“Kahramanmaraş’ta Volkanik Hareketlilik Var” İddiası
DOĞRUSU NE?
Bölgede herhangi bir lav akması, volkanik kül, petrol veya gaz çıkışı söz konusu değildir. Ayrıca bölgede volkanik patlama oluşturacak kayaç grubu da bulunmamaktadır. Görüntülerdeki toz bulutu, deprem etkisiyle basit bir kütle hareketi sonucu meydana gelmiştir.
YALAN HABER
“Mersin’e Gönderilen Akaryakıt Gemisi EPDK Tarafından Engellendi” İddiası
DOĞRUSU NE?
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun, ‘gemileri engelleme’ gibi bir yetkisi yoktur. İddiaların aksine, EPDK bölgeye daha fazla akaryakıt ulaştırılması için azami gayret göstermektedir.
YALAN HABER
“Türkiye-Suriye Sınırındaki Bazı Duvarlar Yıkıldı, Çeteler Türkiye’ye Giriyor” İddiası
DOĞRUSU NE?
Suriye sınırında yer alan 837 kilometrelik modüler beton duvarda herhangi bir hasar meydana gelmemiştir. Sınır güvenliği Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kontrolündedir ve herhangi bir zafiyet söz konusu değildir.
YALAN HABER
“Hatay’da Yapı Denetim Müdürlüğü’ndeki Evraklar Yok Edilmeye Çalışılıyor” İddiası
DOĞRUSU NE?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Hatay İl Müdürlüğü Binasının büyük bir bölümü depremde hasar görmüş ve yıkılmıştır. Ağır hasar alan İl Müdürlüğü binasının hemen yanında bulunan ek hizmet binasına izinsiz bir şekilde giren şahıslar, il müdürlüğü ana binasındaki yangın merdiveninin ek binanın üzerine çökme riskine karşı çıkarılmıştır. Mukavemet gösteren kişiler, sosyal medya aracılığıyla “Çeşitli evrakların yok edilmeye çalışıldığı” iddiasını ortaya atmıştır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, evraklarını matbu olarak tuttuğu gibi, bütün resmi yazışma ve raporlarını Belgenet üzerinden dijital ortama anlık olarak aktarmaktadır. Ek binadaki tüm evraklar, diğer tüm resmi evraklar gibi İl Müdürlüğü arşivine taşınacaktır.
YALAN HABER
“Deprem Bölgesinde İnsansız Hava Araçları Kullanılmadı” İddiası
DOĞRUSU NE?
Depremin hemen ardından Şanlıurfa ve Batman’dan havalanan 2 adet Bayraktar AKINCI TİHA, görev uçuşları için bölgeye gitmiştir. Deprem bölgesi ilk günden itibaren AKINCI’nın kamerası ile görüntülenmiştir. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı, deprem bölgesinde kullanılan Türk savunma sanayiinin geliştirdiği teknolojileri, sosyal medya hesabından paylaşmıştır. Buna göre 50 insansız hava aracı ile 1000 saatin üzerinde uçuş gerçekleştirilmiştir. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı da depremden etkilenen 10 il için Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü koordinasyon merkezinden 12 adet uçak, İHA ve Göktürk uydusundan gelen anlık görüntülerle ön hasar tespit çalışmaları yapmıştır.